Geschiedenis

De eerste Indië herdenking in Helmond (2015).

Al bijna dertig jaar maak ik twee radioprogramma‘s. Soerabaja Calling, een Indisch/Moluks informatief programma en Indische Boeken, waarin ik oude en pas verschenen Indische en Molukse boeken bespreek. Ik heb bewust voor radio gekozen om zo anoniem te kunnen blijven. Hoe verrast was ik toen ik op een bijeenkomst in de Cacaofabriek in Helmond werd aangesproken door twee Indische dames. ‘U maakt toch die Indische radioprogramma’s,’ vroeg een van de hen. Op mijn bevestigend antwoord vroeg haar vriendin: ‘Kunt u niet een Indië Herdenking organiseren in Helmond? Naar Den Haag wordt toch wel lastig als je ouder bent.’ De vraag overviel me. Maar, zoals Siem in ‘Toen was geluk heel gewoon’ altijd zei, de radertjes draaiden. Ik vroeg de toenmalige voorzitter van de omroep, Johan Gadema, of dit het proberen waard was. Hij was meteen enthousiast en beloofde mij te ondersteunen.

Op kosten van de omroep huurde ik uit voorzichtigheid de kleinste zaal in de Cacaofabriek. Ik wist in mijn hoofd precies hoe ik het zou willen doen, welke onderwerpen. Er was een kleine Indische en Molukse catering, want dat hoorde erbij, had ik gezegd. Dat kon, maar er mocht alleen opgewarmd worden in een magnetron. Daar hielden wij ons uiteraard aan. Op de dag zelf was ik heel zenuwachtig. Als er twintig mensen komen, ben ik blij, zo hield ik mezelf voor. Er kwamen 67 belangstellenden! Er moesten steeds meer stoelen bij.

Voor die allereerste herdenking had ik twee bijzondere beelden over het jappenkamp waar mijn vader geïnterneerd was tijdens de Tweede Wereldoorlog in Azië. Het was een eiland ten westen van Singapore, Pulau Damar Laut. Deze twee foto’s had ik via een oproep op een website toegestuurd gekregen van iemand uit Australië.
Ik vertelde het verhaal dat mijn vader ons eens heeft verteld. Hoe het schip waar hij op zat (de naam weet ik helaas nog steeds niet) was getorpedeerd, het schip zonk en het grootste deel van de opvarenden verdronk. Hij had zich met een paar anderen’ vastgeklampt aan een balk. De overlevenden werden opgepikt door Japanse bootjes en naar Pulau Damar Laut gebracht. Ik weet niet wat de gevangenen daar moesten doen. Zoals dat gaat, toen ik er meer over wilde weten, was mijn vader al overleden.
Tot slot projecteerde ik het lied ‘Het zonnetje gaat van ons scheiden’. Een lied dat de vrouwen in de kampen zongen. Met het zonnetje bedoelden zij de rode bol op de Japanse vlag. De hele zaal zong mee… Een magisch moment…

Tot volgend jaar, zeiden de mensen tegen elkaar. En tegen mij. Zo is het begonnen.

Inge Dümpel.

Oorlogsgevangenenkamp op Pulau Damar